De geest van het Oude Loo

In juni 1956 werd de gespannen verhouding tussen koningin Juliana en prins Bernhard wereldnieuws door een artikel in het West-Duitse weekblad Der Spiegel. De publicatie zette een golf van gebeurtenissen in gang, die voor Juliana dramatisch uitpakten. Haar huwelijk werd gered, maar de vorstin betaalde daarvoor een hoge prijs. Zij moest een einde maken aan een aantal zeer hechte vriendschappen, onder meer met Greet Hofmans; enkele bevriende personeelsleden ontslaan en de door haarzelf geïnitieerde Oude Loo-conferenties voortaan mijden. Hoe kwam het dat Juliana zo kwetsbaar was, dat ze zo veel dierbaars moest opgeven? In deze studie wordt de hofcrisis van 1956 voor het eerst bekeken vanuit het perspectief van Juliana en haar vrienden – en met name de kring rond Greet Hofmans, die vanaf 1951 religieuze bijeenkomsten organiseerde op het Oude Loo. Over die kring en die conferenties zijn in de loop der jaren veel onzinnige beweringen gedaan, die tot op de dag van vandaag een hardnekkig bestaan leiden. Maar wat dachten de vrienden van Juliana echt? Wat waren hun doelstellingen? Waren zij uit op politieke macht? Hadden zij Juliana ‘gehypnotiseerd’, zoals prins Bernhard liet doorschemeren? En waren de vriendschappen van Juliana en haar betrokkenheid bij de conferenties daadwerkelijk onverenigbaar met haar positie als staatshoofd? Op basis van niet eerder onderzochte privéarchieven, gesprekken met (nazaten van) betrokkenen en recent opgedoken, soms zeer emotionele brieven van Juliana wordt een nieuw licht geworpen op ‘1956’. Het maakt duidelijk hoe groot het offer was dat de koningin bracht voor haar huwelijk én de monarchie. Maar bovenal maakt het duidelijk welke geest er rondwaarde op het Oude Loo en hoe het kon dat die voor Juliana zo nadelig uitpakte.