Parijse manuscripten

‘Marx was een humanist, voor wie vrijheid, waardigheid en menselijke activiteit de basisprincipes van de “goede samenleving” vormden.’ – Erich Fromm

De Parijse manuscripten vormen de neerslag van Karl Marx’ eerste, intensieve bestudering van de politieke economie, in zijn tijd als redacteur in Parijs. De kennismaking met deze jonge wetenschap gaf zijn denken een beslissende impuls: Marx raakte ervan overtuigd dat niet de speculatieve filosofie, maar de bestudering van onze materiële levensomstandigheden antwoorden bood op de belangrijkste politieke en sociale vraagstukken van de moderne tijd.

In deze manuscripten staat het begrip ‘vervreemding’ centraal: eenzijdige, excessieve arbeid vervreemdt de mens van zijn arbeid, van zijn medemens en van de natuur, terwijl arbeid volgens Marx nu juist een bron van creativiteit en een middel tot zelfverwerkelijking moet zijn. Vanwege deze analyses hebben de Parijse manuscripten vanaf hun postume publicatie in 1932 zowel marxistische als niet-marxistische denkers geïnspireerd. Marx’ analyse van de mens als natuurwezen en zijn pleidooi voor een verzoening tussen mens en natuur maken de Parijse manuscripten ook vandaag de dag onverminderd actueel.

Karl Marx (1818-1883) behoort tot de invloedrijkste denkers over economie en politiek. Met zijn studies over het kapitalisme schiep hij een theoretische basis waarop communisten, socialisten en sociaaldemocraten tot op de dag van vandaag teruggrijpen. De beroemdste werken van zijn hand, Het kapitaal en Het communistisch manifest, verschenen in Nederlandse vertaling bij Boom.